Voor ons ligt de begroting, een vertaling van het Raadsprogramma 2.0, nog geen
uitwerking op veel punten, die volgt later nog. Nu en hier is het moment om te zien en
te bepalen of het raadsprogramma voldoende is vertaald in de begroting.
De begroting an sich is al een uitdaging, hoewel prettige geschreven, daarom vinden
wij complimenten op zijn plaats voor de ambtelijke organisatie die haar best heeft
gedaan om dit document toegankelijk te maken. Wij werken met een
raadsprogramma, dit betekent een gezamenlijk gedragen programma, uitgevoerd
door college en bijgestuurd door gemeenteraad. Onderzoek wijst uit dat bij dit soort
programma’s theoretisch meer ruimte voor burgers is, en het de raad meer ruimte
geeft om burgers te betrekken. Wij als Groenlinks doen daar graag ons best voor.
Ook Zwijndrecht heeft participatie en communicatie hoog in het vaandel staan. Een
loffelijk streven, helemaal mee eens. Meer dan het uitgangspunt dat de bewoner en
ondernemer vooral naar het gemeentehuis moet komen, als huiskamer van
Zwijndrecht. Het is zeker goed om de dienstverlening te verbeteren. Het zou naar
onze mening nog mooier zijn als de gemeente meer naar buiten gaat. Wat willen de
inwoners en hoe kan de gemeente daarin ondersteunen. Het breed betrekken van
bewoners op het gebied van wonen, leefomgeving, klimaat, armoede enzovoorts zou
kunnen leiden tot breder gedragen en meer passende besluiten. Het goed luisteren
naar bewoners zou al een goede start zijn, samen met meer reflectie op eigen
handelen en op positie van de gemeente in de samenleving.
Er is in de begroting gekozen om het onderwerp Communicatie en participatie,
samen te voegen met bestuur en organisatie. Wij vinden dit erg ondoorzichtig, hoe
kunnen we zien of er voldoende aandacht is voor dit onderwerp, in financieel opzicht,
en inhoudelijk moet het ook nog verder vorm krijgen. Wij vinden dit een uitdaging om
dit in de komende tijd helder voor ogen te krijgen en houden. In de hele begroting
komt het woord “jongeren”en “jeugd” summier terug en dat baart ons zorgen. Wij
hadden graag een amendement jongerenparticipatie ingediend maar zagen dat de
ABZ en D66 dit in 2019 reeds hebben gedaan op hetzelfde onderwerp. We gaan op
de voet volgen wat de voortgang is op dit amendement, indien die er niet of
onvoldoende is zullen we alsnog in een later stadium hierop terugkomen.
We hebben gekeken naar de moties en amendementen die 4 jaar geleden zijn
ingediend. Sommige moties komen nu weer terug en sommige thema’s zijn nog
urgenter geworden, zoals: armoede, klimaat en energie. Deze laatste is niet langer
alleen een klimaatkwestie maar in toenemende mate een financiële en economische
kwestie met grote gevolgen voor bewoners, ondernemers, organisaties en
overheden. De wereld om ons heen is ingewikkelder dan 4 jaar terug, dit maakt het
Steady vasthouden aan doelen niet makkelijker. Ik ga hier niet de afgelopen 4 jaar
evalueren, dat is al gebeurd.
Wij zijn blij met het raadsprogramma en deze begroting
waarin niet alleen de going concern zaken van de gemeente, met al haar taken en
verplichtingen staan, maar ook onze ambities. Gelukkig hebben onze collega
raadsleden ook een mening over de begroting en de vertaling van het
raadsprogramma, wij profiteren hiermee van elkaars wijsheid. Er zijn enkele
programma’s die ons flink raken in het hart. Wonen is er zo een.
Wonen is een dak boven je hoofd, een primaire levensbehoefte, een veilige plek in een omgeving met een voor ieder zo belangrijk sociaal weefsel. Zwijndrecht is ambitieus op wonen, wil graag opstomen in de vaart der volkeren, waar wij ook voor zijn, voor iedereen moet
het beter worden. De weg ernaar toe is met toenemende mate moeizaam, geen plek om te bouwen, toenemende kosten, tekort aan geschoold personeel, in de
projectaansturing en in het bouwen zelf, toenemende regels, stikstofvereisten en een
dalende koopprijs. Het rijk en de provincie sturen op meer sociale woningbouw, waar
Zwijndrecht voldoende van lijkt te hebben en de naaste gemeenten niet. Toch is er
een wachtlijst voor sociale woningbouw, en speciale doelgroepen moeten ook
gehuisvest worden. Dat wil Zwijndrecht veranderen, zij wil minder sociale
huurwoningen dan er nu zijn en meer bouwen in het duurdere segment. Wonen is
een van de thema’s waar we ons als GroenLinks op richten, we willen dat
Zwijndrechters in Zwijndrecht kunnen blijven wonen. Om doorstroom te bevorderen
moet er vooral geïnvesteerd worden in betaalbare woningen met antispeculatie
beding en zelfbewoningsplicht, waar onze gemeente al voor kiest. Nieuwbouw mag
niet in ons dierbare buitengebied, zoeken naar alternatieve plekken, woonvormen en
doorstroom is een uitdaging voor de komende decennia. In de inleiding wordt
geproken over het toevoegen van middeldure en dure woningen, daarop willen we
een amendement indienen op dit onderwerp, waarin het woord gedifferentieerd
wonen terugkomt. Dit doet meer recht aan het raadsprogramma.
Het in de toekomst maken van een regionale woonvisie zou gemeenten kunnen
aanzetten tot het verder denken dan hun eigen grenzen en samenwerken op het vlak
van wonen is een dringende noodzaak.
Er is en wordt aan de weg getimmerd met het Deltaplan armoede, de realiteit dreigt
ons echter links en rechts in te halen. Armoede is sowieso een onderwerp dat
structurele aanpak behoeft, het voorkomen van armoede is een grote uitdaging in de
komende jaren. Door inflatie en energieprijzen komen meer mensen in de financiële
problemen. Wij zijn blij met het ruimhartige minimabeleid en de proactieve houding
van de wethouder op dit gebied door te zorgen dat er een extra uitkering was voor de
minima om de energie nota te betalen. Zeker zijn we verheugd dat er contact wordt
gezocht met werkgevers om een helpende hand te bieden als het gaat om
werknemers die in schulden dreigen te raken. Verzoeken om voorschotten op loon
en loonbeslagen zijn aan de orde van de dag en vaak een eerste signaal van
schulden. Al eerder hebben we de gevolgen van armoede gezien bij een gebrek aan
een simpel huishoudelijk artikel, namelijk maandverband en tampons. Nog steeds
ontvangen signalen dat hier gebrek aan is, wij zoeken hier naar oplossingen en
komen hier op terug. Zwijndrecht is vooruitstrevend als het gaat om contact met
ondernemers, graag ziet GroenLinks dit uitgebreid worden met maatschappelijke
partners, ook zij zijn ondernemer en werkgever, en hebben vaak dezelfde
uitdagingen.
Het sociaal domein neemt een grote hap uit de begroting en het is spannend om dit
de komende jaren te optimaliseren en borgen in Zwijndrecht. Vivera is hiermee op de
goede weg naar integraal werken, lokale regie op hulp en sturen op normaliseren.
Toch worden hier relatief maar weinig woorden aan besteed. Een paar punten die
ons raakten in de begroting is het bedrag voor een paar jeugdigen met hardnekkige
problematiek, de kosten voor huishoudelijk hulp die door het plafond dreigen te gaan
en waar in 2025 pas nieuwe regels voor komen, het leerlingen vervoer waarvoor
lastig uitvoerders te vinden zijn, zie de recente ervaring dat een vervoerder het
contract heeft moeten opzeggen, de nieuwe wet inburgering die ingevuld moet
worden, en de wmo die niet volledig uitgevoerd kan worden door personeelsgebrek.
Zwijndrecht aan het stuur door zelf meer regie te nemen is goed en een opgave. Dit
geldt ook voor het data gestuurd werken, welke ambities hebben we op dit terrein ?
De behoefte aan zorg neemt toe en er is zijn en komen steeds minder voorzieningen.
Ook verpleeghuiszorg wordt nog verder versoberd. Daarom zijn we heel blij dat het
WMO beleid wordt herijkt en het mantelzorgbeleid ook, inclusief het verbreden en
verhogen van waardering en ondersteuning. Graag vragen wij nog extra aandacht
voor de energierekeningen van (sport) verenigingen. Het zou zuur zijn als door
dergelijke maatregelen zij hun contributie moeten verhogen terwijl wij willen dat
vooral jeugd meer gaat sporten.
Duurzaam en veilig
Er zijn afspraken met de woningcorporaties om het bestand aan woningen kwalitatief
te verbeteren. Het vergroten van de kwaliteit, een gerichte aanpak van complexen en
buurten waar de leefbaarheid onder druk staat en versnelling in het duurzaam
renoveren zijn nodig om het energieverbruik te verminderen, de woonlasten in balans
te krijgen en de leefbaarheid te vergroten. En er moet geïnvesteerd worden in de
huidige woningen en de woonomgeving. Isolatie, zonne-energie, meer groen, minder
stenen, stadstuinen, geveltuinen, enzovoorts.
Gezien de recente ontwikkelingen rond energie en de prijzen ervan en geen uitzicht
op verbetering, en het feit dat de targets op hernieuwbare elektriciteit achter lopen op
de landelijke targets dienen we een motie in om aan te sturen op het sneller
verduurzamen en isoleren van huurwoningen.
Met het afvalplan en dergelijke zijn stappen gezet om onze leefomgeving te
verduurzamen, het blijft echter een uitdaging om iedereen zover te krijgen.
Om de inwoner te ondersteunen dienen wij een motie in om circulair huishouden te
stimuleren.
Een gemeentelijke begroting is complex en lastig te doorzien, bijvoorbeeld waarom
op sommige belastingen een tekort mag zijn en waarom sommige dekkend. De
opmerking over samenvoeging Communicatie en participatie met bestuur en
dienstverlening heb ik eerder genoemd als moeilijk te doorzien. Toch hebben we een
aantal concrete zaken waar we aandacht voor vragen.
Leiderschap en voor aansturing Toezicht en Handhaving. Er is een eigen team, wat
fijn is, want dan heb je het beter in de hand. Wij nemen aan dit team al werd
aangestuurd ? De DVO met SGD is beëindigd, we betalen dan ook minder geld aan
de SGD. Met de aanvraag voor uitbreiding op fte neem je toch ook overhead kosten
mee ? Daarom dienen we een amendement in waarop eerst helder moet worden
of deze extra kosten nodig zijn.
C3-4 Ingebruikname zwembad en oprichting sportbedrijf. Hierin wordt begroot 2 jaar
externe inhuur expertise en capaciteit. Jongens het kan niet op lijkt, we willen het
college verzoeken scherp te begroten door zorgvuldig en verstandig om te gaan met
inhuur en inzetten van management !
Als afsluiting willen we aangeven dat deze begroting in beschrijven van doelen en
wat we doen vooral kwalitatief is en nog steeds weinig kwantitatief. Dat hadden we
liever anders gezien. Ook voor de raad, is het goed te benoemen op welke
onderdelen we data gestuurd willen werken en waar is kwalitatieve informatie
voldoende.
Tot zover onze beschouwing.