GroenLinks Tweede Kamerlid Suzanne Kröger en lijsttrekker Zuid-Holland Berend Potjer waren woensdag 6 maart in Dordrecht om met bewoners te praten over het terugdringen van de giflozingen van Chemours en wat de Provinciale Staten kunnen betekenen voor de energietransitie. Na een korte inleiding op deze voor de aankomende verkiezen zo belangrijke onderwerpen, ontstond een levendige discussie met de aanwezigen in de zaal.
Van ‘Jaren 80-milieu’ naar gifvrij water
Onlangs kwam Chemours opnieuw negatief in het nieuws vanwege de problematische opslag van GenX-afval. Vanwege het faillissement van de Italiaanse afvalverwerker Miteni werd 15 ton GenX teruggehaald naar Dordrecht. Reden voor GroenLinks om vragen te stellen aan de Gedeputeerde Staten. Inmiddels is bekend dat het afval in Antwerpen verbrand zal worden.
Voor Suzanne Kröger is de situatie met Chemours exemplarisch voor de hele chemische sector. Er is volgens haar een systeemverandering nodig. Zij wijst hierbij in de eerste plaats op het belang van transparantie. “Waarom moeten er eerst negatieve krantenkoppen gepubliceerd worden voordat bedrijven openheid van zaken geven? Daarnaast zouden we in plaats van een risico-benadering uit moeten gaan van een voorzorgsbeginsel. Chemische producten zouden niet pas verboden moeten worden wanneer blijkt dat ze schadelijk zijn, maar bedrijven moeten bewijzen dat producten 100% veilig zijn voordat ze überhaupt op de markt komen.” Nog fundamenteler stelt zij dat we in het geheel af moeten van persistente (niet afbreekbare) stoffen zoals GenX. Kröger: “In een transitie naar een circulaire economie past het eenvoudigweg niet dat we nog stoffen toestaan die nooit afbreken, die altijd in de natuur en in ons lichaam blijven en daar schade kunnen aanrichten.”
In de aanloop naar de Provinciale Staten en Waterschapsverkiezingen speelt uiteraard ook de vraag wat de provincie en het waterschap kunnen doen. Kröger: “De provincie verleent vergunningen, maar van de Europese verordening REACH tot de rol van gemeenten in de toekomstige omgevingswet, hebben alle bestuurlijke lagen een rol te spelen. Er is dan ook meer aandacht nodig voor die keten. Maar belangrijker is nog dat er een cultuuromslag plaatsvindt. Bedrijven hebben geen recht op vervuiling, ook niet een klein beetje.” Berend Potjer vult aan: “Tegelijkertijd hebben we de chemische sector keihard nodig om de energietransitie te laten slagen. Voor bedrijven die willen innoveren liggen er belangrijke kansen, maar het vereist een overheid die dit zowel afdwingt als stimuleert.”
Energietransitie
Om de temperatuurstijging te beperken zal er overgeschakeld moeten worden van fossiele brandstoffen naar schone energie. Berend Potjer wijst erop dat de belangen van Zuid-Holland in een energietransitie ontzettend groot zijn. “Aan de ene kant kent de provincie een sterke fossiele industrie met een zware lobby. Aan de andere kant is de provincie, en niet in de laatste plaats de Drechtsteden, ontzettend kwetsbaar voor klimaatveranderingen.” GroenLinks wil laten zien dat maatregelen die de klimaatveranderingen tegengaan niet alleen een inspanning vereisen, maar ook veel kansen opleveren (zie ook deze link). Zo kan er bespaard worden op de energiekosten door te investeren in een betere isolatie van met name sociale huurwoningen. Potjer: “Het zijn vooral mensen met een laag inkomen die in slecht geïsoleerde woningen wonen en daarom te maken krijgen met een hoge energierekening. Dat kan anders.” De energietransitie biedt daarnaast grote kansen voor de economie. Potjer: “Gaat de energietransitie alleen maar veel geld kosten? Nee, het kan ook geld opbrengen. Bedrijven die inzetten op duurzame en innovatieve productie kunnen hier veel winst uit behalen en tot de koplopers in Europa gaan behoren. Er zijn bovendien slimme oplossingen nodig voor de opslag van zonne-energie. Ook hier valt veel te winnen. De Drechtsteden zijn bij uitstek geschikt om deze bedrijvigheid te faciliteren; veel kennis is hier al aanwezig.”
Het is volgens Berend belangrijk om te beseffen dat burgers en bedrijven dit niet alleen kunnen. “Er is een sterke overheid nodig die maatregelen afdwingt, maar ook kansen biedt door initiatieven en innovaties te stimuleren.” Uiteindelijk is dit dan ook de rode draad van de avond. Of het nu de chemische sector of het opwekken van duurzame energie betreft, verandering loont.